เมื่อ ซุนยัตเซ็น ชูสามนิ้ว 三民主义

民族

民權

民生

三民主义 ตำเหม่นตุ๊หงี่ -  สามหลักการแห่งประชาชน

民族;  - "ประชาชาติ"

民權;  - "ประชาสิทธิ์"

民生;  - "ประชาชีพ"

ลัทธิไตรราษฎร์ หรือ สามหลักการแห่งประชาชน 三民主义 / 三民主義;  ตำเหม่นตุ๊หงี่ (ไหหน่ำ) (ซ่ามิ่นจูหงี-จีนกลาง)

Three Principles of the People 

เป็นปรัชญาการเมืองซึ่ง ซุน ยัดเซ็น พัฒนาขึ้นเป็นส่วนหนึ่งของปรัชญาที่ทำให้ประเทศจีนเป็นดินแดนอันเสรี รุ่งเรือง และทรงอำนาจ

ลัทธิไตรราษฎร์ประกอบด้วยหลักการ สามข้อ 

"ประชาชาติ" (民族; เหม่นตก people's rule) คือ ความนิยมชาติ

"ประชาสิทธิ์" (民權; เหม่นเข่น people's right) คือ ประชาธิปไตย

"ประชาชีพ" (民生; เหม่นเตง people's livelihood) คือ ความอยู่สุขสวัสดีของผองชน

การนำหลักการทั้งสามไปใช้นั้นก่ออิทธิพลและผลลัพธ์ที่เด่นชัดที่สุดเป็นการจัดระเบียบบริหารราชการแผ่นดินของสาธารณรัฐจีนในไต้หวัน อนึ่ง

ปรัชญานี้ถูกอ้างว่าเป็นรากฐานที่สำคัญของนโยบายของสาธารณรัฐจีนซึ่งดำเนินการโดย พรรคก๊กมินตั๋ง (國民黨) 

หลักการเหลานี้เป็นดังเสาค้ำชาติไต้หวันที่ แบกไว้บนบ่า หลักการทั้งสามยังปรากฏในท่อนแรกของเพลงชาติสาธารณรัฐจีนด้วย

ค.ศ. 1894 เมื่อมีการก่อตั้งสมาคมฟื้นฟูประเทศจีน (ซิงจงฮุ่ย) 

ในขณะนั้น ดร.ซุน ยัตเซ็น มีเพียงสองหลักการ ชาตินิยม และ ประชาธิปไตย เท่านั้น 

ดร.ซุนได้หยิบความคิดที่สาม คือ สวัสดิการ หรือ ความเป็นอยู่ของประชาชน ระหว่างการเดินทางสามปีของเขาไปที่ยุโรป จากปี ค.ศ. 1896 ถึง ค.ศ. 1898[1] เขาประกาศแนวคิดทั้งสามในฤดูใบไม้ผลิปี ค.ศ. 1905 ระหว่างเดินทางไปยุโรปอีกครั้ง ดร.ซุนกล่าวสุนทรพจน์ครั้งแรกในชีวิตของเขาเกี่ยวกับ "สามหลักการของประชาชน" ใน บรัสเซลส์[2] ดร.ซุนสามารถรวบรวมสมาชิกและจัดระเบียบสมาคมซิงจงฮุ่ย ในหลาย ๆ เมืองในยุโรป ในขณะนั้นมีสมาชิกประมาณ 30 คนในสาขาบรัสเซลส์ สมาชิก 20 คนใน เบอร์ลินและ 10 คนใน ปารีส[2] ในภายหลังจากได้มีการก่อตั้งขบวนการถงเหมิงฮุ่ยแล้ว ดร.ซุน ได้ตีพิมพ์บทบรรณาธิการลงในหนังสือพิมพ์ หมินเปา (民報) นี่เป็นครั้งแรกที่ความคิดถูกแสดงออกเป็นลายลักษณ์อักษร ต่อมาในฉบับครบรอบของ หมินเปา สุนทรพจน์อันยาวนานของดร.ซุนในหลักการสามประการถูกตีพิมพ์และบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์ได้กล่าวถึงประเด็นการดำรงชีวิต

ของเพลงชาติสาธารณรัฐจีนด้วย

อุดมการณ์กล่าวกันว่าได้รับอิทธิพลอย่างมากจากประสบการณ์ของดร.ซุน ขณะพำนักอยู่ในสหรัฐอเมริกาและมีองค์ประกอบของขบวนการก้าวหน้าของชาวอเมริกันและแนวความคิดของอับราฮัม ลินคอล์น ซุนให้เครดิตหนึ่งบรรทัดจากสุนทรพจน์ที่เกตตีสเบิร์กของลินคอล์น "รัฐบาลของประชาชน โดยประชาชน เพื่อประชาชน" เป็นแรงบันดาลใจให้กับหลักการสามประการของดร.ซุนมาใช้ในประเทศจีน[2] หลักสามประการของประชาชนของเฝดร.ซุนเชื่อมโยงระหว่างกันเป็นแนวทางในการพัฒนาสิ่งใหม่ๆ เพื่อให้จีนเข้าสู่ยุคสมัยใหม่ โดยมีผู้ขับเคลื่อนที่สำคัญคือ หู ฮั่นหมิน